Яўген Аляксандравіч Рубашка — актывіст анархічнага руху, быў затрыманы 29 ліпеня 2021 года ў Мінску. У яго кватэры прайшоў ператрус, пры затрыманні ён быў збіты. Патрабуючы доступу да тэлефону і камп'ютару, хлопцу нацягвалі на галаву пакет. 

З ізалятара часовага ўтрымання Яўгена перавялі ў СІЗА. Яму прад'яўлена абвінавачванне па арт. 342 Крымінальнага кодэксу (Групавыя дзеянні, што груба парушаюць грамадскі парадак).

Падчас пераводу ў СІЗА ў Яўгена Рубашкі забралі ўсе кнігі і паставілі на прафілактычны ўлік як схільнага да экстрэмізму, што азначае ўнясенне адзнакі ў асабістую справу, асаблівае стаўленне і дадатковую працу з псіхолагам.

Вось што расказваў пра Яўгена ягоны былы сукамернік з СІЗА № 1:

"Жэня — чалавек, які пераадольвае. Насуперак усяму ён будзе хіліць сваю лінію. Гэта чалавек, які будзе спрачацца з вертухаямі, калі яны не маюць рацыі. Чалавек, які абсалютна не памыляецца ў сваіх правах. Чалавек, якога вельмі складана атруціць турмой. Чалавек, які ўмее адчуваць, думаць. Яму хацелася дзяліцца. Там у людзях было шмат турмы. Жэня гэтую турму разбіваў".

Як стала вядома праваабаронцам "Вясны", Яўгену Рубашку, Аляксандру Бялову і Арцёму Салаўю прад'яўленыя новыя абвінавачванні па ч. 3 арт. 361-1 Крымінальнага кодэкса — удзел у экстрэмісцкім фарміраванні. Пра гэта ў лістах актывісты паведамілі блізкім і родным.

29 сакавіка 2022 пачаўся разгляд крымінальнай справы. Праз 20 хвілін суддзя Алена Міснік паводле хадайніцтва пракурора Аляксандра Рамановіча зрабіла пасяджэнне закрытым.

22 красавіка 2022 года ў Мінскім абласным судзе вынесены прысуд палітзняволеным анархістам. Суддзя Алена Міснік прызнала іх вінаватымі паводле ч.1 арт. 342 Крымінальнага кодэкса і ч. 3 арт. 361-1 Крымінальнага кодэкса і агучыла наступныя выракі:  Яўгену Рубашку, Аляксандру Бялову, Арцёму Дзмітрыевічу Салаўю — па пяць гадоў пазбаўлення волі ў калоніі агульнага рэжыму, Арцёму Сяргеевічу Салаўю — 4,5 года пазбаўлення волі ў калоніі агульнага рэжыму.

У сярэдзіне траўня стала вядома аб пераводзе Яўгена з СІЗА-1 у Турму № 4. У канцы ліпеня 2022 г. палітвязня этапавалі ў ПК № 2. У жніўні палітвязень паведаміў у лісце, што яго пазбавілі працяглага спаткання.

У жніўні 2022 г. МУС унёс палітвязня ў "Пералік грамадзян, якія маюць дачыненне да экстрэмісцкай дзейнасці".

У лютым 2023 г. Яўгена Рубашку перавялі на месяц у памяшканне камернага тыпу ў ПК № 2. Да гэтага палітзняволенага тройчы змяшчалі ў ШІЗА на 10, 7 і 7 сутак за надуманыя парушэнні правіл унутранага распарадку. Пасля ўтрымання ў ПКТ Яўгена ізноў змяшчалі ў ШІЗА агулам на 17 сутак.

У Бабруйску 19 красавіка 2023 г. суддзя Антон Дудаль перавёў палітзняволенага на турэмны рэжым.

У пачатку траўня 2023 г. стала вядома, што Яўгена перавялі ў жодзінскую Следчую турму № 8.

"Пекла — гэта мы самі"

Палітзняволены анархіст Яўген Рубашка, які родам з Глыбокага, асуджаны да пяці гадоў калоніі, у лісце на волю падзяліўся, як адміністрацыя калоніі цісне на палітычных. Ён напісаў адкрыты ліст, дзе расказаў, за што адміністрацыя калоніі адправіла яго тройчы ў ШІЗА (агулам на 24 сутак), а пасля на ўвесь люты — у памяшканне камернага тыпу. З ПКТ Яўгена зноў кінулі ў ШІЗА на 17 сутак.

Палітзняволены Яўген Рубашка пра затрыманне: «У пэўны момант я пачаў задыхацца»

«Я патроху пачаў адключацца. Яны гэта заўважылі, перавярнулі на спіну. Адзін адкрыў мне рот, уставіў нейкі прадмет накшталт алоўка і сціснуў мне нос, а другі пачаў заліваць мне ў горла моцнаалкагольную вадкасць, меркавана — гарэлку».

«Апошняе слова не будзе сказанае да тых часоў, пакуль усе не будуць вольныя!» — у Мінску вынесены прысуд палітзняволеным анархістам

«Ніякага экстрэмісцкага фармавання "Прамень" не існуе! "Прамень" — гэта анархісцкі медыя-рэсурс, то бок — СМІ, а заява дзяржабвінаваўцы аб тым, што дадзены рэсурс піша толькі аб сваіх удзельніках, азначала б, што калі "Беларусь Сегодня" піша пра ўраджай, то ўсе калгаснікі маюць дачыненне да рэдакцыі газеты», — адзначаў у сваім апошнім слове адзін з абвінавачаных.

Суд над палітзняволенымі анархістамі зрабілі закрытым. Што вядома па справе?

Праз 20 хвілін пасля пачатку працэса пасяджэнне зрабілі закрытым паводле хадайніцтва пракурора Аляксандра Рамановіча, вядомага па іншых палітычных працэсах: ён падтрымліваў бок дзяржабвінавачання ў пасяджэннях над палітзняволеным студэнтам Уладзіславам Марціновічам, палітзняволеным інжынерам-праграмістам Раманам Канановічам, палітзняволеным антыфашыстам Уладзіславам Зяневічам і іншых.

«Сэрца смелае, якое большым стала». Гісторыя палітвязня Яўгена Рубашкі

Ён ночыў у намётах у літоўскім полі і ў рыжскіх парках, бачыў горную рэчку ў Славакіі і 100-кіламетровае возера – у Венгрыі, рабіў прывалы ўздоўж мора ў Харватыі, шпацыраваў па Іерусаліму, Барселоне, Парыжу, Ціране, Дрэздэну, Лісабону і яшчэ дзясяткам гарадоў. Сёння Жэня Рубашка ўжо паўгода замкнёны ў сценах палаца пасярод Мінска – але Валадарка апынулася мурам для ягонай душы толькі фізічна. Бо краты не здолелі перакрэсліць ягоныя здольнасці, а толькі ўмацавалі іх і ўзгадавалі новыя: да прыкладу, у СІЗА Жэня пачаў пісаць вершы.