Валянцін Канстанцінавіч Стэфановіч — сябра Рады "Вясны", віцэ-прэзідэнт Міжнароднай федэрацыі за правы чалавека (FIDH). З’яўляецца адным з вядомых экспертаў і аналітыкаў у сферы правоў чалавека, выступае за недыскрымінацыю і супраць смяротнага пакарання. Удзельнічаў у розных міжнародных канферэнцыях і пасяджэннях, праваабарончых місіях і назіраннях за выбарамі ў краінах АБСЕ.

Да Валянціна з вобшукам сілавікі прыйшлі ранкам 14 ліпеня 2021 г., канфіскавалі ўсю тэхніку, а самаго праваабаронцу павезлі на допыт, пасля чаго змясцілі пад варту. 

Як стала вядома, з ператрусам прыходзілі супрацоўнікі Дэпартамента фінансавых расследванняў. У пастанове на ператрус значылася два артыкулы Крымінальнага кодэкса: 342 (арганізацыя дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак) і 243 (ухіленне ад выплаты падаткаў).

26 верасня 2022 года стала вядома, што крымінальная справа ў дачыненні да Валянціна Стэфановіча, меркавана Алеся Бяляцкага, Уладзіміра Лабковіча і іншых вясноўцаў паводле ч. 2 арт. 243 Крымінальнага кодэкса (нясплата падаткаў) спыненая. Праваабаронцаў абвінавачвалі ў тым, што яны "не зарэгістравалі арганізацыю, якой яны кіруюць, ва ўстаноўленым парадку ў якасці юрыдычнай асобы, а таксама ў якасці падаткаплацельшчыка, і не прадставілі адпаведныя звесткі ў падатковыя органы, чым схавалі ад падатковых органаў звесткі аб здзейсненых выплатах, асобах, якія выплацілі ад імя арганізацыі працы (якія аказалі паслугі) і ўхіліліся ад прызнання арганізацыі падатковым агентам". Але Алеся Бяляцкага, Уладзіміра Лабковіча і Валянціна Стэфановіча не вызвалілі з-пад варты — ім выставілі новыя абвінавачванні ў кантрабандзе (незаконным перамяшчэнні праз мытную мяжу Еўразійскага эканамічнага саюза ў буйным памеры наяўных грашовых сродкаў арганізаванай групай) паводле ч. 4 арт. 228 Крымінальнага кодэкса і фінансаванні групавых дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак, паводле ч. 2 арт. 342 Крымінальнага кодэкса. Вядома, што прэтэнзіі дзяржавы заставалася ўсё да той жа сумы грошай, якая фігуравала ў абвінавачванні за нясплату падаткаў. 

27 кастрычніка 2022 г. у межах 41-га Кангрэсу Міжнароднай федэрацыі за правы чалавека (FIDH) Валянцін Стэфановіч быў пераабраны віцэ-прэзідэнтам FIDH.

Генеральная пракуратура накіравала "справу Вясны" ў суд 28 лістапада 2022 г. Разгляд справы пачаўся 5 студзеня 2023 г. у судзе Ленінскага раёна Мінска. Справу разглядала суддзя Марына Запаснік, дзяржабвінавачванне падтрымліваў пракурор Аляксандр Кароль. Алесь Бяляцкі, Валянцін Стэфановіч і Уладзімір Лабковіч не прызналі віну ні па адным артыкуле Крымінальнага кодэкса, якія ім ставілі ў віну.

У судзе Ленінскага раёна Мінска 3 сакавіка 2023 г. суддзя Марына Запаснік прызначыла:

• старшыні "Вясны" і Нобелеўскаму лаўрэату Алесю Бяляцкаму — 10 гадоў калоніі ва ўмовах узмоцненага рэжыму;
• намесніку старшыні "Вясны" і віцэ-прэзідэнту FIDH Валянціну Стэфановічу — 9 гадоў калоніі ва ўмовах узмоцненага рэжыму;
• каардынатару кампаніі "Праваабаронцы за свабодныя выбары" і юрысту Уладзіміру Лабковічу — 7 гадоў калоніі ва ўмовах узмоцненага рэжыму;
• праваабаронцу "Вясны" Дзмітрыю Салаўёву — 8 гадоў калоніі завочна.

Гэта на два гады менш, чым 9 лютага 2023 г. прасіў пракурор Аляксандр Кароль. Усім, акрамя Алеся Бяляцкага, таксама прызначылі штраф у памеры тры тысячы базавых велічыняў (111 000 беларускіх рублёў), старшыні "Вясны" прызначылі, як і прасіў пракурор, пяць тысяч базавых велічыняў штрафу (185 000 рублёў). Таксама пастанавілі спагнаць у салідарным парадку з Бяляцкага, Стэфановіча, Лабковіча і Салаўёва суму ў памеры 752 438 рублёў 62 капеек (гэта амаль 297 650 даляраў) якую яны нібыта "здабылі злачынным шляхам" праз "кантрабанду арганізаванай злачыннай групай". Менавіта гэтая сума фігуравала ў абвінавачванні паводле ч. 4 арт. 228 Крымінальнага кодэкса.

На прысуд, вынесены вясноўцам, жорстка адрэагавалі іх калегі і іншыя праваабаронцы, міжнародная супольнасць і простыя беларусы. ААН з гэтай нагоды выступіла з заявай.

Пракурор Аляксандр Кароль падаў апеляцыйны пратэст на прысуд палітзняволеным праваабаронцам "Вясны": ён патрабаваў большыя на два гады тэрміны зняволення і буйнейшыя штрафы, але суддзя Марына Запаснік пастанавіла іншы прысуд. Суддзя Святлана Бандарэнка разгледзела апеляцыйны пратэст на прысуд 21 красавіка 2023 г. у Мінскім гарадскім судзе: апеляцыйныя скаргі вясноўцаў і іх абаронцаў пакінуты без задавальнення, выніковыя тэрміны не змяніліся.

30 красавіка 2023 г. праваабаронцу перавялі з СІЗА-1 у папраўчую калонію № 15.

У ліпені 2023 года Валянцін Стэфановіч упершыню за два гады патэлефанаваў жонцы.

8 снежня 2023 г. МУС дадала Валянціна ў "спіс экстрэмістаў".

У снежні 2023 г. Валянцін быў пераведзены на паўгода ў памяшканне камернага тыпу "за парушэнні". 

Ад 7 да 10 гадоў калоніі: агучылі прысуд палітзняволеным праваабаронцам "Вясны"

Гэта на два гады менш кожнаму, чым прасіў пракурор Аляксандр Кароль. Прысуд яшчэ не набыў моц, праваабаронцы могуць абскардзіць яго.

Валянцін Стэфановіч: "Я яшчэ раз заяўляю, што мой пераслед звязаны выключна з маёй праваабарончай дзейнасцю — легітымнай і мірнай".

13 лютага праваабаронцы выступілі з апошнімі словамі — на беларускай мове.

"Прысуд у дачыненні да майго падабароннага можа быць толькі апраўдальным", — адвакатка Валянціна Стэфановіча

Адвакатка нагадала, што першапачаткова гаворка ішла пра нясплату падаткаў і праводзілася шмат падатковых праверак у дачыненні да Стэфановіча, а "вынікам гэтай тытанічнай, так бы мовіць, працы, з'явілася канстатацыя факту аб налічэнні падатку на суму блізу 200 беларускіх рублёў".

Ад 9 да 12 гадоў калоніі: праваабаронцам "Вясны" запрасілі тэрміны

Дзяржаўнае абвінавачванне лічыць, што віна праваабаронцаў паводле ч. 4 арт. 228 ("кантрабанда арганізаванай групай") і ч. 2 арт. 342 Крымінальнага кодэкса ("фінансаванне групавых дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак") цалкам даказаная.

"Стварылі ўнікальную справу. І што гэта, як не палітычны падтэкст?" Па справе "Вясны" дапыталі праваабаронцаў

Валянцін Стэфановіч падкрэслівае, што ён аплочваў падаткі ў Беларусі з атрыманых сродкаў. "Ніякіх фінансавых справаздач я не зацвярджаў і не падпісваў. Доступаў да рахункаў у арганізацыі ў Літве я не меў, грашовымі сродкамі не распараджаўся, не выдаваў іх іншым асобам, не інструктаваў іх, ніякіх указанняў і парадаў, як перавозіць грошы праз мяжу, я не даваў".

Праслухоўка ў СІЗА і "аператыўная распрацоўка" праваабаронцаў з 2020 года. Па справе "Вясны" скончылі вывучаць 284 тамы

З матэрыялаў справы стала вядома, што супрацоўнікі ГУБАЗіКа пачалі праводзіць аператыўна-пошукавыя мерапрыемствы ў дачыненні да праваабаронцаў яшчэ ў верасні 2020 года. Супрацоўнікі ГУБАЗіКа праслухоўвалі на спатканні з жонкай у пакоі кароткатэрміновых спатканняў у СІЗА № 3 палітзняволенага Леаніда Судаленку праз два месяцы пасля затрымання праваабаронцы.

"Крыміналізацыя дапамогі ахвярам палітычных рэпрэсій — амаральная і нечалавечая". Як праходзіць суд па "справе Вясны"

Як адзначыў на судзе Алесь Бяляцкі, абвінавачванне не мае звестак, што выяўленыя следствам 89 чалавек перамяшчалі праз мяжу грашовыя сродкі, а не выязджалі з Беларусі па асабістых справах. Палітзняволеныя праваабаронцы называюць гэта "здагадкамі следства". Акрамя гэтага, Бяляцкі акцэнтуе ўвагу суда, што нідзе не ўзгадваецца, што ён, Лабковіч і Стэфановіч неяк арганізоўвалі перамяшчэнне наяўных грашовых сродкаў праз мытную мяжу.

"555 дзён у смярдзючых катухах Валадаркі". Як праходзіць працэс па "справе Вясны"

Нягледзячы на тое, што суд праходзіць у адкрытым рэжыме, калегі вясноўцаў і незалежныя журналісты не могуць на яго патрапіць, бо яны пахаваныя ў турмы, выгнаныя з краіны і не могуць адкрыта ажыццяўляць сваю законную дзейнасць у Беларусі праз пагрозу пераследу. Таму разгляд справы адбываецца на інфармацыйна-прапагандысцкім фоне.

60 тамоў з 283 за некалькі дзён. Паскораны рэжым разгляду ў судзе "справы Вясны"

Па "справе Вясны" падчас следства было дапытана каля 100 сведак, але на сам суд выклікалі толькі некалькі чалавек. Астатнія сведкі ў суд не з'явіліся. На працэсе заявілі, што яны даслалі заявы аб разглядзе без іх прысутнасці. Абаронцы вясноўцаў заўважылі, што заявы напісаныя як пад капірку.

"Да якасці доказаў узнікаюць пытанні як у адвакатаў, так і ў саміх абвінавачаных". Як два тыдні судзяць праваабаронцаў "Вясны"

Слухач падзяліўся разважаннямі пра судовы працэс над вясноўцамі, а праваабаронца "Вясны" Алена Маслюкова пракаментавала абвінавачванні калегам.

Ціск у СІЗА, аператыўная відэаздымка ў брэсцкім офісе, сведкі на паперы. Што стала вядома на шостым пасяджэнні па "справе Вясны"

Праваабаронцаў па-ранейшаму працягваюць утрымліваць на судзе ў кайданках. Канваіры зачыняюць падчас судовых пасяджэнняў дзверы на ключ знутры. Валянцін заявіў, што на судзе іх не кормяць. Праваабаронца адзначыў, што суддзя павінна думаць пра харчаванне абвінавачаных і не прызначаць судовыя пасяджэнні занадта часта.

Паказанні засакрэчаных сведак і допыт мытнікаў: што адбывалася на чацвёртым і пятым пасяджэннях па "справе Вясны"

Спецыяліст Мытнага камітэту на судзе заявіў, што нібыта з 2011 па 2021 год у інтарэсах ПЦ "Вясна" ў Беларусь было ўвезена два мільёны даляраў. Крымінальная адказнасць за ўвоз наяўных грошай у буйным памеры без дэкларавання была ўведзена ў Беларусі толькі ў 2016 годзе, таму ў крымінальнай справе фігуруе сума каля 250 тысяч даляраў за гэты перыяд. Невядома, адкуль узяліся такія лічбы і як абвінавачванне будзе пацвярджаць іх.

Юрыст "Вясны" Павел Сапелка пра суд над калегамі: "Гэта расправа над праваабаронцамі пад выглядам правасуддзя"

"Гэтая мешаніна з фактаў, здагадак і дапушчэнняў можа быць прынята толькі тым судом, якога не хвалюе ані сутнасць працэсу правасуддзя, ані хаця б фармальныя патрабаванні, якія выстаўляюцца да гэтага працэсу".

Трэці суд па "справе Вясны": Уладзю Лабковічу выклікалі "хуткую", праваабаронцы зноў просяць зняць кайданкі з іх

Валянцін Стэфановіч зноў патрабаваў зняць з праваабаронцаў кайданкі. Алесь Бяляцкі падтрымаў хадайніцтва калегі і нагадаў, што судзяць вясноўцаў па палітычных матывах. Ён узгадаў, што ў 2011 годзе, калі яго судзілі папярэдні раз, то ў зале суда ён быў без кайданкоў.

Працягваецца суд па "справе Вясны". Другі дзень

Сёння дапыталі галоўнага рэдактара выдання "Свабодныя навіны плюс" Васіля Зданюка. Ён паведаміў суду, што атрымліваў грошы ад Алены Лапцёнак за публікацыю артыкулаў аўтарства супрацоўнікаў Праваабарончага цэнтра. Сведку прад'явілі распіскі, згодна з якімі яму перадаваліся сумы больш за дзве тысячы еўра, але ён толькі здзівіўся ім і абурыўся, бо такія сумы ён не атрымліваў ніколі.

У Мінску па "справе Вясны" судзяць чатырох праваабаронцаў. Анлайн

Алесь Бяляцкі на пачатку суда заявіў, што пракурор Аляксандр Кароль таксама павінен выкарыстоўваць у судзе беларускую мову. Бяляцкі заявіў яшчэ адно хадайніцтва — даць перакладчыка з расейскай на беларускую, матываваўшы гэта тым, што ў недастатковай ступені валодае рускай мовай.

"Справу Вясны" накіравалі ў суд. Распавядаем, што праваабаронцам ставіцца ў віну

"Для інфармацыйнага суправаджэння сваёй дзейнасці яны выкарыстоўвалі інтэрнэт-рэсурсы ПЦ "Вясна" ў сацыяльных сетках і мэсэнджарах", — гаворыцца ў абвінавачванні.

Валянцін Стэфановіч пераабраны віцэ-прэзідэнтам FIDH

Палітзняволены праваабаронца «Вясны» Валянцін Стэфановіч з'яўляецца віцэ-прэзідэнтам FIDH з 2019 года.

Валянцін Стэфановіч на сесіі FIDH: "Праваабарончая салідарнасць — магутная сіла"

Падчас адкрыцця 41-й сесіі партрэты зняволеных вясноўцаў выставілі ў першым шэрагу, а кіраўнік аддзела Усходняй Еўропы і Цэнтральнай Азіі FIDH Ілля Нузаў зачытаў зварот Валянціна з-за кратаў.

"Такі лёс выпаў Валянціну, як і Алесю, які ўжо другі юбілей адзначыў за кратамі", — Аліна Стэфановіч

"Вясна" паразмаўляла з жонкай Валянціна Алінай пра другі Дзень народзінаў мужа за кратамі, апошнія навіны пра вясноўца і пра існуючыя магчымасці павіншаваць праваабаронцу.

Валянцін Стэфановіч: "Для мяне самае горшае — стаць таўстаскурым"

14 кастрычніка палітзняволенаму праваабаронцу “Вясны” Валянціну Стэфановічу спаўняецца 50 гадоў. З нагоды юбілею ён мог бы распавесці пра цікавосткі са сваёй больш за 20-гадовай праваабарончай дзейнасці, падзяліцца нюансамі выхавання дзетак ці ўспомніць, як нараджаўся рок у Беларусі 90-х. Аднак Валянцін не можа даць нам паўнавартаснае інтэрв’ю праз краты, таму мы знайшлі некалькі ягоных цытат з інтэрв’ю, эсэ і ўспамінаў, якія не губляюць актуальнасці і цяпер. Так ягоны голас будзе гучаць побач, пакуль ён не выйдзе на волю і не распавядзе нам ужо новыя гісторыі.

Кантрабанда і фінансаванне пратэстаў — палітзняволеным праваабаронцам "Вясны" ўзмацнілі абвінавачванні

Ужо год і два месяцы як старшыня Праваабарончага цэнтра "Вясна" Алесь Бяляцкі, яго намеснік Валянцін Стэфановіч і каардынатар кампаніі "Праваабаронцы за свабодныя выбары" Уладзімір Лабковіч утрымліваюцца за кратамі ў СІЗА-1.

Аліна Стэфановіч: Мой муж — палітвязень у Беларусі, я пераехала ў Батумі з трыма дзецьмі

Арышт мужа падштурхнуў Аліну Стэфановіч з'ехаць з Беларусі ў Грузію з трыма дзецьмі. Яна распавяла грузінскаму выданню netgazeti.ge пра арышт Валянціна, барацьбу, цяперашнюю атмасферу ў Беларусі і пра тое, што яна адчувае, калі бачыць, што яе краіна выступае на баку Расіі ў поўнамаштабнай вайне супраць Украіны.

"Праваабаронца — не злачынца": год за кратамі Алесь Бяляцкі, Валянцін Стэфановіч і Уладзь Лабковіч

14 ліпеня — роўна год, як старшыня "Вясны" Алесь Бяляцкі, яго намеснік Валянцін Стэфановіч і юрыст арганізацыі Уладзімір Лабковіч былі брутальна cхопленыя беларускімі ўладамі і кінутыя за краты за сваю праваабарончую дзейнасць. Што вядома пра справу? Як прайшоў год за кратамі? Як можна падтрымаць праваабаронцаў "Вясны"? Пра ўсё гэта ў нашым матэрыяле.

Сямейныя гісторыі "вясноўцаў", якіх затрымалі год таму

Для сем'яў год таму з дамоў забралі не праваабаронцаў, а сужэнцаў і татаў. Таму сёння мы паглядзім на іх вачыма родных і даведаемся пра гісторыі каханняў, распавядзем пра тое, як Уладзь Лабковіч пазнаёміўся з жонкай Нінай падчас назірання за выбарамі, чаму пасля першага спаткання Валянцін Стэфановіч не верыў у працяг знаёмства з будучай жонкай Алінай, а таксама, чым Наталля Пінчук зачаравала Алеся Бяляцкага.

Урад Беларусі адказаў ААН па "справе Вясны": "Крымінальная пераслед не звязаны з іх працай па прасоўванні правоў чалавека"

На сайце Упраўлення Вярхоўнага камісара ААН з’явіўся афіцыйны адказ урада Беларусі на запыт чатырох Спецыяльных дакладчыкаў па факце вобшукаў і затрыманняў праваабаронцаў, прадстаўнікоў НДА і незалежных СМІ, здзейсненых у ліпені 2021 года.

У Стакгольме прайшла фотаакцыя ў падтрымку палітзняволеных сябраў “Вясны”

17 лістапада праваабаронцы з “Ostgruppen — Шведскай ініцыятывы за дэмакратыю і правы чалавека” сфатаграфаваліся з банерам і фотаплакатамі палітзняволеных “вясноўцаў” у знак салідарнасці і іх падтрымкі.

"Мы будзем побач, нават калі будзем сядзець". Распавядаем пра шэсць праваабаронцаў-вясноўцаў, якія апынуліся за кратамі 14 ліпеня

У "чорную сераду" 14 ліпеня па ўсёй Беларусі былі затрыманыя адзінаццаць праваабаронцаў-вясноўцаў, а таксама два былыя сябры "Вясны". Ператрусы адбыліся ў офісе «Вясны» на Мяржынскага ў Мінску, гарадзенскім офісе арганізацыі, асветніцкай пляцоўцы "Тэрыторыя правоў". У межах крымінальнай справы па ч.1 і 2 арт. 342 (арганізацыя і фінансаванне групавых дзеянняў, якія груба парушаюць грамадскі парадак) і ч. 2 арт. 243 Крымінальнага кодэкса (ухіленне ад выплаты падаткаў) у іх правялі ператрусы і дапыталі.