Марыя Калеснікава
сябра прэзідыума Каардынацыйнай рады, кіраўніца выбарчага штаба Віктара Бабарыкі
Палітзняволеная
Дата нараджэння: 24 красавіка 1982
Дата затрымання: 7 верасня 2020
Прад'яўленыя абвінавачванні:
- арт. 361 Крымінальнага кодэкса — Заклікі да дзеянняў, скіраваных на прычыненне шкоды нацыянальнай бяспецы Рэспублікі Беларусь
- арт. 357 Крымінальнага кодэкса — Змова з мэтай захопу ўлады неканстытуцыйным шляхам
- арт. 361-1 Крымінальнага кодэкса — Стварэнне экстрэмісцкага фармавання або ўдзел у ім
Вынік суда: 11 гадоў
Від пакарання: пазбаўленне волі ў калоніі ва ўмовах агульнага рэжыму
Суддзя: Епіхаў Сяргей
Пракурор: Кароль Аляксандр
Месца зняволення: ПК № 4
Справы: Валанцёры штаба Бабарыкі, Пратэсты Мінск
Групы: Дзеячы культуры, Палітыкі
Іншыя пазнакі: Сур’ёзныя праблемы са здароўем
Заява аб прызнанні палітзняволенай
Сімвалічны(ая) хросны(ая): Клаўдзія Рот, віцэ-спікерка Бундэстага Германіі
Марыя Аляксандраўна Калеснікава — сябра прэзідыума Каардынацыйнай рады, кіраўніца выбарчага штаба Віктара Бабарыкі. Родам з Мінска. Паводле яе ўласных расказаў, яе бацька Аляксандр Калеснікаў служыў на падводнай лодцы і выкладаў у авіяцыйным каледжы, маці — таксама інжынерка.
У 2007 годзе Марыя Калеснікава пераехала ў Германію. Спачатку вучылася ў Вышэйшай школе музыкі ў Штутгарце, а пасля прымала ўдзел у канцэртах, займалася арганізацыяй міжнародных культурных праектаў як там, так і ў роднай краіне. Шмат падарожнічала — цікавілася культурнымі выставамі і фестывалямі ў Італіі, Польшчы і Літве. Жывучы ў Германіі, Марыя кожны дзень тэлефанавала сям'і.
У 2017 годзе Белгазпрамбанк, старшынёй праўлення якога быў вядомы ў краіне банкір Віктар Бабарыка, купіў тры пустыя цэхі Мінскага станкабудаўнічага завода. Былыя завадскія памяшканні пераабсталявалі ў культурны хаб — OК16. Як тады казалі, гэта месца мелася зрабіцца інкубатарам культурных праектаў і эканамічных інструментаў будучыні. Арт-дырэктарам праекта стала Марыя Калеснікава. Тады Калеснікава казала, што мэта такіх праектаў — прыцягваць людзей, неабыякавых да мастацтва, да абмеркавання сацыяльных праблем, фарміраваць звычку наведваць культурныя мерапрыемствы і жаданне марнаваць грошы на мастацтва і ўражанні ад яго.
Менавіта дзякуючы гэтаму праекту банкір Віктар Бабарыка пазнаёміўся з Марыяй Калеснікавай. 12 траўня 2020 г. Бабарыка высунуў сваю кандыдатуру для ўдзелу ў выбарах прэзідэнта. І менавіта тады ж Марыя Калеснікава вырашыла, што таксама яго падтрымае.
Марыя была выкрадзеная 7 верасня 2020 г. у Мінску і разам з яшчэ двума сябрамі Каардынацыйнай рады, Антонам Раднянковым і Іванам Краўцовым, гвалтоўна прывезеная на беларуска-ўкраінскую мяжу для выдварэння з краіны. Аднак, парваўшы свой пашпарт на памежным пераходзе і выскачыўшы з аўтамабіля, Марыя Калеснікава перашкодзіла рэалізацыі спецаперацыі сілавікоў.
9 верасня стала вядома, што жанчына затрыманая і падазраецца ў крымінальным злачынстве па ч. 3 арт. 361 Крымінальнага кодэкса (заклікі да дзеянняў, накіраваных на прычыненне шкоды нацыянальнай бяспецы Рэспублікі Беларусь). 12 верасня Марыю Калеснікаву перавялі ў СІЗА г. Жодзіна.
21 снежня стала вядома, што згодна з паручэннем Генпракуратуры Следчы камітэт распачаў крымінальную справу аб змове з мэтай захопу ўлады неканстытуцыйным шляхам (ч. 1 арт. 357 КК) супраць сябраў Каардынацыйнай рады. Таксама Марыя Калеснікава стала фігуранткай крымінальнай справы аб стварэнні экстрэмісцкага фарміравання (арт. 361-1 КК), таксама распачатай супраць Каардынацыйнай рады. Ноччу 8 студзеня Марыю перавялі ў СІЗА-1 у Мінск.
11 лютага Максіму Знаку і Марыі Калеснікавай выставілі новыя абвінавачванні: змова з мэтай захопу дзяржаўнай улады неканстытуцыйным шляхам (ч. 1 арт. 357 КК), стварэнне экстрэмісцкага фарміравання і кіраўніцтва ім (ч. 1 арт. 361-1 КК).
6 верасня 2021 г. у будынку Мінскага раённага суда пасля месяцу разгляду крымінальнай справы вынесеныя прысуды палітзняволеным Марыі Калеснікавай і Максіму Знаку. Суддзя Мінскага абласнога суда Сяргей Епіхаў прызнаў іх вінаватымі ў закрытым рэжыме па трох артыкулах Крымінальнага кодэкса: ч. 3 арт. 361 (заклікі да дзеянняў супраць нацбяспекі), ч. 1 арт. 357 (змова з мэтай захопу дзяржаўнай улады неканстытуцыйным шляхам), ч. 1 арт. 361-1 (стварэнне экстрэмісцкага фармавання і кіраўніцтва ім) і асудзіў да 10 (Максіма) і 11 (Марыю) гадоў пазбаўлення волі. Знаку прызначылі ўзмоцнены рэжым калоніі, Калеснікавай — агульны. Дзяржабвінавачванне на судзе падтрымліваў пракурор Аляксандр Кароль.
24 снежня 2021 г. Вярхоўны суд разгледзеў апеляцыйную скаргу і пакінуў прысуд Марыі Калеснікавай і Максіму Знаку без зменаў.
11 студзеня 2022 г. Марыю перавялі ў гомельскую ПК № 4.
КДБ дадаў Марыю ў спіс асоб, "датычных да тэрарыстычнай дзейнасці", 24 траўня 2022 года.
Была ўнесеная ў пералік грамадзян Беларусі, замежных грамадзян і асоб без грамадзянства, якія маюць дачыненне да экстрэмісцкай дзейнасці.
У лістападзе палітзняволеную змясцілі ў ШІЗА, гэтаму папярэднічалі тры спагнанні ад адміністрацыі гомельскай калоніі. 28 лістапада 2022 г. Марыю даставілі ў хірургічнае аддзяленне гомельскай бальніцы хуткай дапамогі і прааперавалі з прычыны прабадной язвы і перытаніту. Праз некалькі дзён палітзняволеную перавялі назад у калонію, у медыцынскі стацыянар, дзе ёй дазволілі сустрэцца са сваім бацькам. Цяпер Марыя ўжывае мала ежы, бо харчаванне з калоніі ёй не пасуе. У медсанчастцы паабяцалі скарэктаваць для яе рэжым харчавання. Вядома, што шпіталізацыі папярэднічала непрапарцыйна жорсткае абыходжанне ў ШІЗА.
Прадстаўнікі Еўрапарламента выступілі з сумеснай заявай, у якой запатрабавалі даць Калеснікавай неадкладны і бесперашкодны доступ да медыцынскай дапамогі.
У сярэдзіне студзеня 2023 г. Марыю перавялі ў атрад. Яна ўжо пачала працаваць, але стамляецца пасля змены. Палітзняволеная пачынае набіраць пакрысе вагу.
У канцы сакавіка 2023 г. з'явілася інфармацыя аб тым, што палітзняволеная знаходзіцца ў ПКТ. Марыя мае праблемы са здароўем у жаночай ПК-4 у Гомелі. Праз гэта яна не працуе. Аднойчы на пастраенні яе прыйшлося нават выводзіць пад рукі.
Летам 2024 г. былая палітзняволеная распавяла "Вясне", што адміністрацыя калоніі забараняе жанчынам камунікаваць з Марыяй. З ёй заўсёды ходзяць ахоўніцы, нават у прыбіральню. Сочаць за ёй і іншыя зняволеныя, якія супрацоўнічаюць з адміністрацыяй.
"Аднойчы на Марыю напісалі рапарт, бо была апранутая не па форме. Распавядалі, што ёй у кубак падкінулі таблетку. І Марыя гучна спрытала: "Хто мне паклаў таблетку?". Зразумела, што так проста — без дазволу аператыўнікаў — такое не адбываецца. Мы некаторы час працавалі разам на фабрыцы, але размаўляць не маглі, толькі падмігвалі адна адной. Перад змяшчэннем у ПКТ у сакавіку 2023 года Марыя трошкі паправілася, выглядала лепей, пасміхалася, але ўсё адно была схуднелая".
Жанчына ўзгадвае, што адна зняволеная аднойчы папрасіла ў Марыі аўтограф на памяць, а тая сказала: "Што вы? Які аўтограф? Мне ні з кім размаўляць нельга, і калі цяпер хтосьці нас убачыць, то будуць праблемы".
Марыя доўгі час утрымлівалася ў рэжыме інкамунікада. 12 лістапада 2024 г. стала вядома, што яна сустрэлася з бацькам. Апошні раз сваякі размаўлялі з Марыяй 18 месяцаў таму. Пасля сувязь абарвалася, і з таго часу прыходзілі толькі навіны, са словаў іншых зняволеных, якія былі ў той самай гомельскай жаночай калоніі, пра просьбы Калеснікавай аб медычнай дапамозе. Сустрэча Марыі з татам адбывалася ў турэмнай бальніцы, былыя палітзняволеныя пазналі антураж месца здымкаў. Невядома, ці яна на той момант праходзіла лячэнне, ці яе прывялі з памяшкання камернага тыпу, дзе, хутчэй за ўсё, утрымлівалі.
Палітзняволеную Марыю Калеснікаву амаль восем месяцаў утрымліваюць у адзіночнай камеры
Палітзняволеных Марыю Калеснікаву і Максіма Знака асудзілі да 11 і 10 гадоў калоніі адпаведна
Калеснікава звярнулася ў СК: мне пагражалі, надзелі на галаву мяшок
"Я кожную раніцу бяру рыдлёўку і капаю"