Андрэй Станіслававіч Пачобут — гродзенскі журналіст і сябра "Саюзу палякаў Беларусі".

Ён быў затрыманы 25 сакавіка 2021 года ў Гродне пасля доўгага ператрусу ў сваім доме. Затым Пачобута даставілі ў Цэнтральны апарат Следчага камітэту ў Мінску, дзе адбыўся допыт. Яго пакінулі пад вартай у СІЗА-1 на Валадарскага ў статусе падазраванага па крымінальнай справе паводле ч. 3 арт. 130 Крымінальнага кодэксу (здзяйсненне групай асоб наўмысных дзеянняў, накіраваных на распальванне нацыянальнай, рэлігійнай варожасці і варожасці па прыкмеце нацыянальнай, рэлігійнай, моўнай прыналежнасці, і здзяйснення наўмысных дзеянняў па рэабілітацыі нацызму). Пазней быў пераведзены ў жодзінскую следчую турму № 8.

У абвінавачанні супраць журналіста гаворыцца, што Пачобут у медыях назваў агрэсіяй напад СССР на Польшчу ў 1939 годзе. Акрамя гэтага яму інкрымінавалі заявы ў абарону польскай меншасці ў Беларусі, артыкулы ў Gazeta Wyborcza пра беларускія пратэсты ў 2020-м і тэкст у Magazyn Polski, напісаны ў 2006 годзе і прысвечаны Анатолю Радзівоніку, аднаму з камандзіраў польскага антыкамуністычнага падполля на Гродзеншчыне. Таксама вядома, што ўвосень 2021 года Пачобут адмовіўся пісаць прашэнне аб памілаванні на імя Лукашэнкі.

У сярэдзіне жніўня 2022 г. Андрэй пачаў знаёміцца са справай. Стала вядома, што палітвязню таксама выставілі абвінавачанне паводле ч. 3 арт. 361 КК (заклікі да мер абмежавальнага характару (санкцый), накіраваных на прычыненне шкоды нацыянальнай бяспецы).

4 кастрычніка 2022 г. КДБ дадаў журналіста ў спіс асобаў, датычных да тэрарыстычнай дзейнасці.

Пачобут мае сур’ёзныя праблемы са здароўем, пры гэтым палітвязня змяшчалі ў карцар. Журналісту практычна блакуюць перапіску, асабліва на польскай мове.

Разгляд справы журналіста неаднаразова пераносілі: пачатак працэсу прызначалі на 28 лістапада, на 9 студзеня. У выніку працэс распачаўся 16 студзеня 2023 г. у Гродзенскім абласным судзе. Бок пракуратуры настаяў, каб пасяджэнні адбываліся ў закрытым рэжыме.

8 лютага 2023 г. суддзя Дзмітрый Бубенчык прызнаў Пачобута вінаватым і прызначыў яму восем гадоў зняволення ў калоніі ва ўмовах узмоцненага рэжыму.

Вярхоўны суд 26 траўня 2023 г. разгледзеў апеляцыйную скаргу палітвязня. Суддзя Ігар Любавіцкі пакінуў прысуд Пачобуту без зменаў, а скаргу — без задавальнення.

Стала вядома, што адбываць тэрмін Пачобута накіравалі з турмы № 1 у наваполацкую калонію № 1.

23 чэрвеня 2023 г. МУС унесла палітвязня ў "спіс экстрэмістаў".

Пасля "каранціну" палітвязня змясцілі ў ШІЗА па невядомых прычынах, дзе ўтрымлівалі 30 сутак запар.

У калоніі працаваў на чыстцы правадоў — дабываў медзь. 

З сярэдзіны жніўня 2023 г. Пачобут утрымліваецца ў ПКТ (тэрмінам на 6 месяцаў). Паводле інфармацыі з сацсетак родных журналіста, гэта пакаранне яму прызначылі за адмову ад працы, якую яму нельга выконваць.

"Фельчар адмовілася падпісаць даведку, што ён па стане здароўя можа знаходзіцца ва ўмовах ПКТ, бо пры аглядзе быў зафіксаваны зрыў рытму сэрца і ціск 190/140. Але на наступны дзень прыйшоў больш дасведчаны медык — урач тэрапеўт і падпісаўшы даведку, адправіў яго ў ПКТ. Цяпер падчас вымярэння ціску Анджэю не паказваюць лічбы", — пісала Аксана Пачобут, жонка палітвязня, у сацсетках у жніўні 2023 г.

У Гродне ў судзе над палітвязнем Андрэем Пачобутам пачалі дапытваць сведак

Судовы працэс праходзіць у закрытым рэжыме. Пасля зачытвання пракурорам абвінавачання ў судзе пачаўся допыт сведак па справе.

Пачаўся суд над вядомым гродзенскім журналістам і сябрам "Саюзу палякаў Беларусі" Андрэем Пачобутам

На працэс спачатку пусцілі толькі бліжэйшых сваякоў і некалькіх актывістаў. Пазней ўсіх выставілі ў калідор. Журналісту можа пагражаць ад 5 да 12 гадоў пазбаўлення волі.

Панк, шахматыст, сядзеў за абразу Лукашэнкі: хто такі Андрэй Пачобут, якога затрымалі за "распальванне нацыянальнай варажнечы"

Ранкам 25 сакавіка сілавікі прыйшлі ў кватэру да журналіста Андрэя Пачобута, актывіста непрызнанага ўладамі Саюза палякаў. Тры гадзіны доўжыўся ператрус у рамках крымінальнай справы па частцы 3 артыкуле 130 «Распальванне расавай, нацыянальнай варажнечы». Паводле гэтага артыкула, абвінавачанаму можа пагражаць ад 5 да 12 гадоў.

"Вельмі небяспечная тэндэнцыя". Ціск на польскую меншасць у Беларусі працягваецца

Ціск на польскую меншасць у Беларусі працягваецца. Следам за ператрусамі і затрыманнямі прадстаўнікоў Саюза палякаў у Брэсцкай і Гарадзенскай абласцях у межах крымінальнай справы за рэабілітацыю нацызма (ч. 3 арт. 130 Крымінальнага кодэкса) ўлады пачалі праверку ўстаноў, дзе вывучаецца польская мова і культура. Так, 29 сакавіка ў Смаргоні дырэктарцы школы вывучэння польскай мовы Вользе Будай раённая пракуратура даслала ліст, у якім просіць прадставіць звесткі аб тых, хто навучаўся ці навучаецца ў дадзены момант у школе (спісы асобаў, анкетныя дадзеныя, копіі плацёжных дакументаў).

 

Раней ужо быў палітычным зняволеным. Гродзенская абласная пракуратура ўзбудзіла супраць яго крымінальную справу за абразу і паклёп на прэзідэнта Беларусі. Судовы працэс быў закрытым. 5 ліпеня 2011 года суддзя Ленінскага раённага суда Гродна Віталь Ляцко асудзіў яго на тры гады пазбаўлення волі за паклёп на прэзідэнта з адтэрміноўкай на два гады. Паводле артыкулу, які тычылася абразы прэзідэнта, журналіст быў апраўданы і вызвалены ў зале суда.